مفنامیک اسید برای درمان کوتاه مدت دردهای خفیف یا متوسط ناشی از بیماری‌ها و وضعیت‌های مختلف به کار می‌رود. هم‌چنین، برای کاهش درد و خونریزی در دوران قاعدگی نیز از مفنامیک اسید استفاده می‌شود. مفنامیک اسید به عنوان یک داروی ضدالتهاب غیراستروئیدی شناخته می‌شود.
۱. کاربردهای مفنامیک اسید
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (از جمله مفنامیک اسید) به ندرت ممکن است خطر سکته‌ی قلبی یا سکته‌ی مغزی را افزایش دهد. چنین تاثیری در دوز پایین آسپیرین دیده نمی‌شود. این تاثیر می‌تواند در هر دوره‌ای از مصرف دارو مشاهده شود، ولی احتمال آن در صورت مصرف طولانی مدت از این دارو افزایش می‌یابد. چنان‌چه دچار بیماری قلبی باشید یا خطر ابتلا به بیماری قلبی در شما بالا باشد (مثلا به دلیل مصرف سیگار، سابقه‌ی خانوادگی ابتلا به بیماری قلبی، با وضعیت‌هایی نظیر فشار خون بالا یا دیابت) احتمال بروز سکته‌ی مغزی یا قلبی بر اثر مصرف این دارو افزایش می‌یابد. این دارو را دقیقا قبل یا بعد از انجام جراحی کنارگذر سرخرگ تاجی مصرف نکنید. هم‌چنین، این دارو به ندرت ممکن است باعث بروز خونریزی معده یا روده شود. این خونریزی ممکن است بدون هیچ‌گونه نشانه‌ای در هر زمانی از دوره‌ی مصرف مفنامیک اسید ایجاد شود.
چنان‌چه شاهد هرگونه عارضه‌ی جانبی نادر ولی بسیار خطرناک ذیل شوید، باید مصرف مفنامیک اسید را متوقف و فورا اقدامات درمانی لازم را به عمل بیاورید: درد قفسه‌ی سینه، سرگیجه‌ی شدید، دشواری در تنفس، ضعف یک سمت از بدن، تغییر ناگهانی در وضعیت بینایی، لکنت زبان، سیاه شدن رنگ مدفوع، درد مداوم معده / شکم، استفراغ چیزهایی شبیه قهوه‌ی خرد شده.
درباره‌ی خطرات و فواید درمان با استفاده از این دارو با پزشک یا داروساز صحبت کنید.
پیش از مصرف مفنامیک اسید و دریافت مجدد آن در هر دوره از درمان، از دستورالعمل مصرف که توسط پزشک داروساز برای‌تان نوشته شده است، به خوبی آگاه شوید. اگر هر سوالی در این خصوص برای‌تان پیش آمده است، آن را از پزشک یا داروساز بپرسید.
این داروی خوراکی را معمولا باید ۴ مرتبه در طول روز، به همراه یک لیوان پر از آب (۲۴۰ میلی‌لیتر) یا به هر طریق دیگری که پزشک برای‌تان تجویز کرده است، مصرف کنید. بعد از مصرف این دارو، دست‌کم به مدت ۱۰ دقیقه، دراز نکشید. اگر در اثر مصرف این دارو دچار ناراحتی معده می‌شوید، آن را به همراه غذا یا شیر مصرف کنید. مفنامیک اسید را به همراه داروهای ضد اسید معده مصرف نکنید، مگر آن‌که پزشک معالج چنین دستوری داده باشد. برخی از داروهای ضد اسید ممکن است میزان جذب مفنامیک اسید را در بدن تغییر دهند.
دوز مصرفی این دارو به نوع وضعیت یا بیماری و میزان پاسخ بدن‌تان به درمان بستگی دارد. جهت کاهش خطر خونریزی معده و سایر عوارض جانبی این دارو، مفنامیک اسید را با کم‌ترین میزان موثر و طی کم‌ترین زمان ممکن مصرف کنید. دوز مصرفی یا تعداد مصرف‌تان را افزایش ندهید، یا آن را طولانی‌تر از زمان تجویز شده توسط پزشک مصرف نکنید. این دارو معمولا نباید بیش‌تر از ۷ روز مداوم مصرف شود.
اگر این دارو را فقط بر حسب نیاز مصرف می‌کنید (نه بر اساس یک برنامه‌ی مشخص)، به خاطر داشته باشید، داروهای ضد درد هنگامی بهترین کارکرد را خواهند داشت که پس از مشاهده‌ی نخستین نشانه‌های درد مصرف شوند. اگر برای مصرف این دارو، منتظر بمانید تا علائم وخیم‌تر شوند، این دارو ممکن است نتواند به خوبی تاثیرگذار باشد.
اگر این دارو را برای تسکین یک درد دوره‌ای نظیر درد دوره‌ی قاعدگی مصرف می‌کنید، باید نخستین دوز از آن را به محض شروع دوره‌ی قاعدگی یا درد مصرف کنید. معمولا، فقط لازم است این دارو را طی ۲ الی ۳ روز نخست دوره‌ی دردتان مصرف کنید.
اگر بعد از مصرف مفنامیک اسید دردتان برطرف نشده، یا تشدید یافته، یا علائم جدیدی ایجاد شده است، حتما پزشک معالج را در جریان قرار دهید.
۲. عوارض جانبی
ناراحتی معده، حالت تهوع، سوزش سر معده، سرگیجه، اسهال، و سردرد ممکن است جزء عوارض جانبی مصرف مفنامیک اسید باشند. چنان‌چه هر یک از این عوارض ادامه داشته باشد یا وخیم‌تر شود، باید پزشک یا داروساز را فورا در جریان قرار بدهید.
به خاطر داشته باشید، پزشک معالج به این دلیل مفنامیک اسید را برای‌تان تجویز کرده است که طبق تشخیص وی، فواید آن از خطر بروز عوارض جانبی این دارو برای‌تان مهم‌تر خواهند بود. بسیاری از بیمارانی که از این دارو مصرف می‌کنند، با عوارض جانبی خطرناکی مواجه نشده‌اند.
مصرف مفنامیک اسید ممکن است فشار خون‌تان را بالا ببرد. در طول دوره‌ی مصرف این دارو مرتبا فشار خون‌تان را بررسی کنید، و در صورت بالا رفتن آن، پزشک را در جریان قرار دهید.
چنان‌چه هنگام مصرف مفنامیک اسید دچار عوارض جانبی غیر محتمل ولی خطرناک زیر شده‌اید، فورا به پزشک معالج خبر دهید:
بیهوشی، سردرد شدید / مداوم، بروز تغییرات در شنوایی (مثلا وزوز گوش)، تپش قلب سریع / ضربه‌ای، تغییرات روانی / خلقی، درد معده، دشواری / احساس درد در بلع، بروز تغییرات در وضعیت بینایی، علائم نارسایی قلبی (از قبیل ورم قوزک / پاها، خستگی غیر معمول، افزایش وزن غیر معمول / ناگهانی).
چنان‌چه هنگام مصرف مفنامیک اسید دچار عوارض جانبی نادر ولی بسیار خطرناکی زیر شده‌اید، مصرف دارو را متوقف کنید و فورا به پزشک اطلاع دهید: خونریزی / کبودی سریع، نشانه‌های عفونت (مثلا تب، گلو درد مداوم)، گرفتگی گردن بی‌دلیل، تغییر در حجم / رنگ ادرار.
این دارو به ندرت ممکن است باعث بروز بیماری خطرناک و احتمالا مرگبار کبدی شود. اگر عوارض جانبی نادر و بسیار خطرناک زیر را مشاهده کرده‌اید، فورا مصرف مفنامیک اسید را متوقف، و با پزشک معالج یا داروساز مشورت کنید: استفراغ / حالت تهوع مداوم، درد معده / شکم شدید، ضعف، تیره رنگ شدن ادرار، زرد شدن پوست / چشم‌ها.
بروز واکنش‌های آلرژیک (حساسیتی) بسیار خطرناک در اثر مصرف این دارو مسئله‌ای نادر است. با وجود این، چنان‌چه شاهد هر گونه نشانه‌ی واکنش آلرژیک خطرناک هستید، فورا اقدامات درمانی لازم را به عمل بیاورید: قرمز شدن پوست، خارش / ورم (به ویژه در صورت / زبان / گلو)، سرگیجه‌ی شدید، دشواری در تنفس.
آن‌چه در این بخش گفته شد، فهرست کاملی از تمام عوارض جانبی احتمالی مصرف مفنامیک اسید نیست. چنان‌چه هر گونه عارضه جانبی دیگری را نیز تجربه کرده‌اید، باید به اطلاع پزشک یا داروساز برسانید.
۳. موارد احتیاط
در صورت که به مفنامیک اسید، آسپیرین یا سایر داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (نظیر ایبوپروفن، ناپروکسن، و سلکوسیب)، یا به هر چیز دیگری آلرژی دارید، پیش از مصرف این دارو، پزشک یا داروساز را در جریان قرار دهید. این دارو ممکن است حاوی مواد تشکیل‌دهنده‌ی غیر فعالی باشد که بتوانند باعث بروز واکنش‌های آلرژیک یا سایر مشکلات بشوند. برای آگاهی از جزییات بیش‌تر با پزشک داروساز مشورت کنید.
چنان‌چه دچار برخی وضعیت‌ها یا بیماری‌های خاص هستید، نباید از مفنامیک اسید استفاده کنید. در صورت ابتلا به هر یک از وضعیت‌های زیر، پیش از مصرف مفنامیک اسید با پزشک معالج یا داروساز مشورت کنید: آسم حساس به آسپیرین (سابقه‌ی تشدید مشکل تنفسی با همراه آبریزش و گرفتگی بینی بعد از مصرف آسپیرین یا سایر داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی)، بیماری شدید کلیوی، انجام جراحی کنارگذر سرخرگ تاجی به تازگی، خونریزی / زخم فعال در معده / روده‌ها (زخم و خونریزی دستگاه گوارشی).
پیش از مصرف مفنامیک اسید، درباره سابقه‌ی بیماری‌های‌تان با پزشک معالج یا داروساز صحبت کنید؛ به خصوص اگر دارای سابقه‌ی ابتلا به این وضعیت‌ها یا بیماری‌ها باشید: بیماری آسم، مشکلات خونریزی / یا لخته شدن خون، اختلالات خونی (کم‌خونی)، فشار خون بالا، دیابت، بیماری قلبی (سابقه‌ی حمله‌ی قلبی)، بیماری کبدی، رشد برخی زوائد در بینی (پولیپ بینی)، چاقی مفرط، مصرف تنباکو، سابقه‌ی مشکلات معده / روده / مری (نظیر خونریزی، زخم، سوزش مکرر سر معده)، سکته‌ی مغزی، ورم قوزک پا / پا / دست‌ها.
گاهی اوقات استفاده از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی از جمله مفنامیک اسید، ممکن است باعث ایجاد مشکلات کلیوی شود. این مشکلات احتمال در صورتی ایجاد می‌شوند که دچار کم‌آبی، نارسایی قلبی، یا بیماری کلیوی باشید، سالمند باشید، یا از داروهای خاصی استفاده کنید. جهت پیشگیری از کم‌آبی بدن، طبق دستور پزشک، به همراه این دارو مایعات زیادی مصرف کنید، و در صورت مشاهده‌ی هر گونه تغییر در حجم ادرار، پزشک معالج‌تان را در جریان قرار دهید.
پیش از انجام هر گونه عمل جراحی، مصرف مفنامیک اسید را به اطلاع پزشک یا دندان‌پزشک‌تان برسانید.
مصرف این دارو ممکن است باعث خواب‌آلودگی یا سرگیجه شود. استفاده از الکل یا مواد مخدر می‌تواند میزان خواب‌آلودگی یا سرگیجه‌تان را افزایش دهد. بعد از مصرف این دارو تا زمانی که به اندازه‌ی کافی هوشیار نشده‌اید، از رانندگی، کار با ماشین‌آلات، و انجام هر کاری که به هوشیاری کامل نیاز داشته باشد، خودداری کنید. از مصرف نوشیدنی‌های الکل پرهیز کنید. در صورت اعتیاد به مصرف مواد مخدر، این مسئله به پزشک معالج‌تان اطلاع دهید.
مصرف این دارو ممکن است باعث خونریزی معده نیز بشود. مصرف روزانه‌ی الکل و تنباکو، به خصوص هم‌زمان با مصرف مفنامیک اسید، ممکن است خطر بروز خونریزی معده را افزایش دهد. از مصرف الکل و سیگار خودداری کنید. برای کسب اطلاعات بیش‌تر با پزشک معالج یا داروساز مشورت کنید.
مصرف مفنامیک اسید ممکن است حساسیت‌تان را نسبت نور آفتاب افزایش دهد. بنابراین، زمان قرار گرفتن در معرض نور آفتاب را محدود کنید. از استفاده از دستگاه سولاریوم خودداری کنید. پیش از خارج شدن از خانه، از کرم ضد آفتاب استفاده کنید و به اندازه‌ی کافی و مناسب لباس بپوشید. اگر دچار آفتاب سوختگی یا تاول / قرمز پوست شده‌اید، پزشک معالج‌تان را در جریان قرار دهید.
با افزایش سن کارکرد کلیه‌ها ضعیف می‌شود. این دارو توسط کلیه‌ها از بدن خارج می‌شود. بنابراین، سالمندان باید در مصرف مفنامیک اسید کاملا احتیاط کنند، زیرا آن‌ها ممکن است حساسیت بیش‌تری به عوارض جانبی این دارو، به خصوص خونریزی معده و مشکلات کلیوی، داشته باشند.
زنان باردار یا آن‌هایی که برای بارداری تلاش می‌کنند، پیش از مصرف مفنامیک اسید باید درباره‌ی فواید و خطرات این دارو (از قبیل سقط جنین، یا ایجاد اختلال در بارداری) با پزشک معالج صحبت کنند. بنابراین، اگر باردار هستید یا می‌خواهید باردار شوید، باید این مورد با پزشک‌تان مشورت کنید. این دارو در طول دوران بارداری، فقط باید در صورت نیاز مصرف شود. استفاده از مفنامیک اسید، به خاطر احتمال وارد آمدن آسیب به جنین و ایجاد اختلال در زایمان طبیعی، در طول سه ماهه‌ی نخست و پایانی بارداری توصیه نمی‌شود.
این دارو وارد شیر مادر می‌شود و امکان دارد اثرات نامطلوبی بر سلامتی نوزاد داشته باشد. بنابراین، مادران شیرده پیش از مصرف مفنامیک اسید باید با پزشک معالج مشورت کنند.
۴. مصرف بیش از اندازه‌ی دارو یا اوردوز
اگر فردی بیش از اندازه از این دارو مصرف کرده یا اصطلاحا در مصرف آن اوردوز کرده باشد و دچار علائم خطرناکی نظیر بیهوشی یا دشواری در تنفس شده باشد، فورا با اورژانس تماس بگیرید؛ یا این‌که وی را به سرعت به نزدیک‌ترین مرکز مسمومیت دارویی ببرید. علائم مسمومیت ناشی از مصرف بیش از اندازه‌ی مفنامیک اسید عبارت هستند از درد شدید معده، استفراغ شبیه قهوه‌ی خرد شده، سرگیجه‌ی شدید، تنفس آهسته یا دشوار، تشنج.
لطفا همیشه به خاطر داشته باشید، از توصیه‌ی این دارو به دیگران خودداری کنید.
برای پیگیری اثرات این دارو یا بررسی عوارض جانبی آن معمولا در فواصل معین باید تحت معاینات پزشکی و / یا انواع آزمایش‌ها (از قبیل فشار خون، شمارش کامل خون، و آزمایش کارکرد کبد و کلیه) قرار بگیرید. برای آگاهی از جزییات بیش‌تر با پزشک معالج‌تان مشورت کنید.
چنان‌چه این دارو را بر اساس یک برنامه‌ی زمانی مشخص (نه بر حسب نیاز) مصرف می‌کنید و یک دوز مصرف را فراموش کرده‌اید (یا به هر دلیل دیگری مصرف نکرده‌اید)، به محض آن‌که متوجه‌ی این مسئله شوید، آن را مصرف کنید. اگر هنگامی متوجه‌ی این مسئله شده‌اید که نزدیک نوبت مصرفی بعدی است، از مصرف نوبت قبلی خودداری کنید. نوبت بعدی را طبق برنامه‌ی زمانی مشخص مصرف کنید. هرگز برای جبران فراموشی مصرف یک نوبت، میزان مصرف دارو را دو برابر نکنید. مفنامیک اسید را در دمای اتاق (۲۰ الی ۲۵ درجه‌ی سانتی‌گراد)، و دور از نور و رطوبت نگهداری کنید. البته، می‌توان این دارو را به مدت کوتاهی در دمای بین ۱۵ الی ۳۰ سانتی‌گراد نیز نگهداری کرد. مفنامیک اسید را داخل حمام قرار ندهید و آن را دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی نگه دارید.
هرگز برای معدوم کردن هیچ دارویی، آن را داخل توالت را فاضلاب نریزید؛ مگر این‌که بر روی برگه‌ی راهنمای موجود در بسته‌ی دارو به چنین چیزی اشاره شده باشد. در صورتی که تاریخ مصرف این دارو به اتمام برسد یا دیگر نیاز به مصرف آن وجود نداشته باشد، آن را به طرز صحیح (طبق آن‌چه روی برگه‌ی راهنمای دارو نوشته شده است) معدوم کنید. برای آگاهی از جزییات بیش‌تر درباره‌ی نحوه‌ی صحیح معدوم کردن دارو با پزشک داروساز یا مسئولان شرکت بازیافت مشورت کنید.
۵. موارد منع مصرف مفنامیک اسید
وضعیت‌ها یا بیماری‌های زیر جزء موارد منع مصرف مفنامیک اسید به شمار می‌روند. در صورت ابتلا به هر یک از موارد زیر، با پزشک معالج‌تان مشورت کنید.
الف. قرار داشتن در معرض خطر خونریزی ناشی از اختلالات خونی
ب. قرار داشتن در معرض خطر خونریزی
پ. فشار خون بالا
ت. حمله‌ی قلبی
ث. نارسایی مزمن قلبی
ج. سکته‌ی مغزی
چ. وجود لخته‌ی خونی
ح. زخم ناشی از اسید معده
خ. زخم معده یا روده
د. مشکلات کبدی
ذ. خونریزی معده یا روده
ر. بارداری
ز. پارگی دیواره‌ی معده یا روده
ژ. مصرف تنباکو
س. قرار داشتن در معرض خطر بروز مشکلات قلبی و عروقی
ش. انجام جراحی کنارگذر سرخرگ تاجی به تازگی
ص. بیماری مزمن کلیه، درجه‌ی ۴ (شدید)
ض. بیماری مزمن کلیه، درجه‌ی ۵ (نارسایی)
ط. بیماری کلیوی به همراه کاهش احتمالی کارکرد کلیه
ظ. بیماری تنفسی تشدید شونده به وسیله‌ی آسپیرین
ع. سابقه‌ی جراحی بای‌پس معده
غ. حساسیت به سالیسیلات
ف. حساسیت به داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی
ترجمه: تحریریه سایت کسب و کار بازده -امیر رضا مصطفایی
منبع:webmd
مفنامیک اسید: ۵ نکته درباره کاربرد،مصرف و عوارض داروی مفنامیک اسید